ﮔﺮدﺷﮕﺮی ﺳﻼﻣﺖ و ﺗﻮرﯾﺴﻢ درﻣﺎﻧﯽ ﯾﮑﯽ از ﺣﻮزهﻫﺎﯾﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻧﻘﺸﯽ ﺑﺴﺰا در ﺟﻬﺖ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﮔﺮدﺷﮕﺮی اﯾﻔﺎ ﻧﻤﺎﯾﺪ و داﻣﻨﻪای ﺑﺴﯿﺎر ﮔﺴﺘﺮده را ﺷﺎﻣﻞ ﻣﯽ ﺷﻮد، گردشگری پس از صنعت نفت و خودروسازی، سومین صنعت بزرگ جهان به شمار میرود. این صنعت تاثیر بسزایی در درآمدهای ارزی کشورها دارد و بهطور حتم در آیندهای نزدیک به صنعت اول جهان تبدیل خواهد شد. با گذر زمان و پیشرفت این صنعت، گردشگری از حالت عام خارج شده و به شاخههای تخصصی نظیر گردشگری فرهنگی، گردشگری ورزشی، گردشگری ماجراجویانه، گردشگری مذهبی، گردشگری سلامت و غیره تقسیم شده است. آنچه که مبنای این تقسیمبندی قرار میگیرد «نیت یا قصد اصلی» گردشگر از گردشگری است.
توریسم درمانی اصطلاحی گسترده و فراگیر است که طیف وسیعی از فعالیتهای متنوع را در بر میگیرد اما تعریف تقریبا واحد آن به این صورت است که، به سفر کردن به کشورهای دیگر به قصد دریافت خدمات درمانی و سلامت را گردشگری درمانی یا همان گردشگری سلامت میگویند. این درمان میتواند دامنه ی وسیعی از خدمات درمانی و سلامت را در بر گیرد که رایج ترین آنها: مراقبت از دندان، جراحی زیبایی، پیوند عضو و درمان ناباروری است. البته در کشور های مختلف این تعریف میتواند بسیار متفاوت باشد مثلا در بعضی کشورها فقط بیماران خارجی که به بیمارستان مراجعه میکنند را به عنوان توریست سلامت در نظر میگیرند درحالی که برخی دیگر تمامی افرادی که به این منظور وارد کشور میشوند را به عنوان گردشگر درمانی حساب میکنند. حتی یکی از انواع آن، شامل مهاجرانی است که از یک کشور خارجی به کشور میهن میروند و یا به بیمارانی که به قسمت دیگری از کشور خود سفر میکنند اطلاق میشود، که در این شیوه هیچ سفر بینالمللی اتفاق نمیافتد.
ﮔﺮدﺷﮕﺮی ﺳﻼﻣﺖ و ﺗﻮرﯾﺴﻢ درﻣﺎﻧﯽ ﯾﮑﯽ از ﺣﻮزهﻫﺎﯾﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻧﻘﺸﯽ ﺑﺴﺰا در ﺟﻬﺖ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﮔﺮدﺷﮕﺮی اﯾﻔﺎ ﻧﻤﺎﯾﺪ و داﻣﻨﻪای ﺑﺴﯿﺎر ﮔﺴﺘﺮده را ﺷﺎﻣﻞ ﻣﯽ ﺷﻮد، گردشگری پس از صنعت نفت و خودروسازی، سومین صنعت بزرگ جهان به شمار میرود. این صنعت تاثیر بسزایی در درآمدهای ارزی کشورها دارد و بهطور حتم در آیندهای نزدیک به صنعت اول جهان تبدیل خواهد شد. با گذر زمان و پیشرفت این صنعت، گردشگری از حالت عام خارج شده و به شاخههای تخصصی نظیر گردشگری فرهنگی، گردشگری ورزشی، گردشگری ماجراجویانه، گردشگری مذهبی، گردشگری سلامت و غیره تقسیم شده است. آنچه که مبنای این تقسیمبندی قرار میگیرد «نیت یا قصد اصلی» گردشگر از گردشگری است.
توریسم درمانی اصطلاحی گسترده و فراگیر است که طیف وسیعی از فعالیتهای متنوع را در بر میگیرد اما تعریف تقریبا واحد آن به این صورت است که، به سفر کردن به کشورهای دیگر به قصد دریافت خدمات درمانی و سلامت را گردشگری درمانی یا همان گردشگری سلامت میگویند. این درمان میتواند دامنه ی وسیعی از خدمات درمانی و سلامت را در بر گیرد که رایج ترین آنها: مراقبت از دندان، جراحی زیبایی، پیوند عضو و درمان ناباروری است. البته در کشور های مختلف این تعریف میتواند بسیار متفاوت باشد مثلا در بعضی کشورها فقط بیماران خارجی که به بیمارستان مراجعه میکنند را به عنوان توریست سلامت در نظر میگیرند درحالی که برخی دیگر تمامی افرادی که به این منظور وارد کشور میشوند را به عنوان گردشگر درمانی حساب میکنند. حتی یکی از انواع آن، شامل مهاجرانی است که از یک کشور خارجی به کشور میهن میروند و یا به بیمارانی که به قسمت دیگری از کشور خود سفر میکنند اطلاق میشود، که در این شیوه هیچ سفر بینالمللی اتفاق نمیافتد.
اولین نمونه ثبت شده از مهاجرت مردم برای درمان، به هزاران سال قبل برمیگردد. زمانی که مسافران یونانی از مدیترانه شرقی به منطقه ی کوچکی در خلیج سارونیک به نام اپیداریا سفر کردند. این منطقه پناهگاه خداوند شفا، آسکلوپویس بود که اعتقاد داشتند باعث درمان بیماری هایشان میشود. شهر های دارای چشمه های آبگرم از مقاصد اولیه به عنوان گردشگری درمانی بودند. همچنین اروپاییان در قرن ۱۸ از چشمه های آب گرم بازدید میکردند زیرا اعتقاد داشتند آب این چشمه ها دارای املاح معدنی است که برای درد هایی همانند نقرس، اختلالات کبد، برونشیت و … مفید بوده است. به همین ترتیب در قرن های بعد کلینیک هایی غیرانتفاعی تاسیس شدند که فرصت های جدیدی را برای بیماران نیازمند به درمان و روش های جراحی که در محل اقامت خود در دسترس نبود، فراهم می کردند. اما سفر بینالمللی به منظور عمل جراحی یک پدیدهای است که اخیرا به وجود آمده است. مثلا در دهه ۱۹۸۰ کاستاریکا مورد هجوم تعداد زیادی خارجی که به دنبال جراحی زیبایی و دندان بودند واقع شد و در سال ۱۹۹۰ میلادی پزشکان در این کشور برای جلب بیماران خارجی جراحی های زیبایی مثل لیفت صورت و لیپوساکشن را با هزینه بسیار پایین انجام میدادند.
در انگلستان، توسعه اقامتگاههای کنار دریا بر اساساین باور اتفاق افتاد که استفاده آب دریا در درمان بیماریها مفید است. در اروپا شهرهای بسیاری در اطراف چشمههای آب معدنی و تسهیلات درمانی ساخته شده است. نمونههای آن را میتوان در شهرهای بادن، لاسانه، موریتس و اینترلاکن در سوئیس، بادن و ویسبادن در آلمان، وین در اتریش و بوداپست در مجارستان مشاهده کرد. در این شهرها مردم از آبهای معدنی بهمنظور معالجه بیماریهایی همچون رماتیسم، عفونتهای پوست و سوءهاضمه استفاده میکردند.
دلیل انتخاب گردشگری سلامت
- • نا امید شدن از درمان در کشور خود
- • عدم دسترسی به مراقبت های پزشکی و درمانی در زمان و هزینه ی مناسب
- • بیمه و درآمد ناکافی برای پوشش هزینه های خدمات درمانی محلی
- • کیفیت بالای مراقبت های پزشکی و درمانی در کشور های در حال توسعه
- • تنوع انتخاب روش های درمانی
- • نبودن لیست انتظار
- • آرزوی دریافت مراقبت های پزشکی به دور از محل یکنواخت و همیشگی (escapism)
- • محبوبیت در حال رشد برای خدمات درمانی و پزشکی در خارج از کشور
- • دسترسی به جدیدترین تکنولوژی ها